Бүгінде карантинді кеңінен енгізу кезінде мүмкіндіктері шектеулі жандар физикалық жағынан ғана емес, сонымен бірге психологиялық жағынан да осал болады.
COVID-19 инфекциясының таралуы жағдайында аурудың туындау қаупін азайту үшін қажет медициналық көмек пен қажетті ақпарат алу кезінде мүмкіндігі шектеулі адамдар мен олардың қамқоршылары кедергілерге кездеседі.
Бүгінде карантинді кеңінен енгізу кезінде мүмкіндіктері шектеулі жандар физикалық жағынан ғана емес, сонымен бірге психологиялық жағынан да осал болады.
COVID-19 инфекциясының таралуы жағдайында аурудың туындау қаупін азайту үшін қажет медициналық көмек пен қажетті ақпарат алу кезінде мүмкіндігі шектеулі адамдар мен олардың қамқоршылары кедергілерге кездеседі.
Мүмкіндіктері шектеулі жандар мен олардың қамқоршыларына қажет ақпараттар:
1.мүмкіндігі шектеулі жандарға маңызды ақпаратты алу үшін қолжетімді және сенімді жаңалықтар арналары, веб-сайттар мен ақпараттық бюллетеньдер туралы;
2. медициналық көмек көрсететін емдеу-сауықтыру ұйымдары туралы;
3. Мүмкіндіктері шектеулі жандарды тұрақты қолдау көрсетуді қамтамасыз ететін жоспар әзірлеп, қажет болған жағдайда күтім жасаушы қамқоршылар карантинге жатқызылуы тиіс.
4. Мүмкіндіктері шектеулі жандарға қызмет көрсету үшін еріктілер мен қоғамдық ұйымдардың мүшелерін тарту туралы.
Мүмкіндіктері шектеулі жандар мен олардың қамқоршыларына қажет ақпараттар:
1.мүмкіндігі шектеулі жандарға маңызды ақпаратты алу үшін қолжетімді және сенімді жаңалықтар арналары, веб-сайттар мен ақпараттық бюллетеньдер туралы;
2. медициналық көмек көрсететін емдеу-сауықтыру ұйымдары туралы;
3. Мүмкіндіктері шектеулі жандарды тұрақты қолдау көрсетуді қамтамасыз ететін жоспар әзірлеп, қажет болған жағдайда күтім жасаушы қамқоршылар карантинге жатқызылуы тиіс.
4. Мүмкіндіктері шектеулі жандарға қызмет көрсету үшін еріктілер мен қоғамдық ұйымдардың мүшелерін тарту туралы.
Сіз бүгін қиын жағдайға байланысты, стресстен туындаған физикалық симптомдарға тап болуыңыз мүмкін. Мысалға: шаршау, бас ауруы, асқазан бұзылысы, бұлшықет қысымы, тәбеттің жоғалуы (немесе, керісінше стрессті асыра пайдаланып тамақтану).
Әлде Сіз өзіңіздегі күйгелектену, ашулану, ызалану немесе күш-қуаттың жетіспеушілігі сияқты психологиялық белгілерді байқайсыз ба?
Бақытымызға орай, тез әрі тиімді жұмыс істейтін стрессті жеңудің қарапайым тәсілдері бар. Оларды қиын жағдайда тыныштық орнату үшін пайдаланыңыз.
1. Егер науқас өзінің ауруы үшін тұрақты қолдау терапиясын алып жүрген болса, ол тиісті дәрі-дәрмектердің үйде жеткілікті екенін білуі керек.
2. Хабарламалар түсінікті, әрі жеткілікті болуы керек, әсіресе танымдық және психоәлеуметтік бұзылыстар жағдайында.
3. Егер олар мазасыздықты күшейтетін болса, оқиғалар туралы сөйлесуді тоқтату керек.
4.Өз өміріңіздің жағымды сәттеріне ауысыңыз (комедиялар, күлкілі бағдарламалар, жағымды әңгіме). Өміріңіздегі жақсылықтың мөлшерін көбейтіңіз.
5. Оқшаулану кезінде, қашықтықтан байланыс құралын пайдаланып, жақын және қымбат адамдарыңызбен көбірек сөйлесіңіз.
6. «Мен ауырып қаламын» немесе «Мен жұқтырамын», «Мен өліп қаламын» деген ойлар пайда болған кезде, «Мен аяқтадым», мұны өз-өзіммен келісімшарт деп атайды, оны әрқашан осындай ойлар пайда болғанда жасауға болады.
7. Алкогольдік ішімдіктерді ішуге кеңес берілмейді, өйткені алкоголь қан тамырларын тарылтады және осылайша мазасыздықты күшейтеді, сонымен қатар қолдау терапиясы кезінде зиянды әсер етуі мумкін.
8. Сіз жұмысқа кіріскенде, мазасыздық пен алаңдаушылық көңіл –күйдің қалай кететінін байқайсыз. Егер Сіз мазасыздықтың өте жоғары екенін байқасаңыз, қайтадан психологпен онлайн түрде немесе сенім телефоны арқылы байланысыңыз. Сіз жалғыз емес екеніңізді білуіңіз керек, барлық адамзат Сіздермен бірге осы қиындыққа тап болды.
Есіңізде болсын. Егер Сіз ешқандай шара қолданбасаңыз, стресс денсаулыққа, сонымен қатар депрессияға, мазасыздық бұзылыстарына, маскүнемдікке, дәріге тәуелділіктің пайда болуына әкелуі мүмкін.
Біздің жауабымыз
ЕГЕР МЕН ҰЙЫҚТАй алмасам, НЕ ІСТЕУім КЕРЕК?
1.Күндізгі мәселелерді киімме бірген шешіп алып тастаңыз.
2.Ұйқы алдында ақыл-ой белсенділігімен айналыспаңыз.
Жұмысты кейінге қалдырыңыз, жеңіл әдебиетті оқыңыз.
3.Кешке гаджеттерді пайдалануды шектеңіз.
Гаджет экрандарынан шығатын суық жарық күндізгі гормондардың өндірілуін ынталандыра отырып, дененің ұйқыға дайындалуынаа кедергі жасайды. Құрылғыдан бас тарта алмасаңыз, экранның жарықтығын барынша төмендетіңіз.
4.Кешкі 6-7 сағаттан кейін ағзаңызды артық тамақпен жүктемеңіз.
Ағзаға ұйқы кезінде кеш ішілген асты қорыту керек болады, бірақ бұл жақсы нәрсеге әкелмейді.
5.Бір уақытта ұйықтаңыз!
Өзін бір уақытта ұйықтауға үйреткеннен, ұйқысыздық мәселесі жоғалады, себебі ағзаның ұйқы келгенін білетін болады.
6. Жатын бөлмеңізді салқындатып ұстаңыз.
7.Ұйқысыздыққа бола мазасызданбаңыз!
Ұйқының жетіспеуі бізді энергиядан айырады, бірақ бұл өлімге әкеп соқпайды, ағзаны ұйқысыздық емес, ол үшін қанша уайымдағаныңыз шаршатады. "Мен бүгін ұйықтай алам ба, жоқ па " деген мазасыздық, сондай-ақ сағатқа жиі қарап: "түн ортасы болды, ал ұйқы әлі жоқ!"деп отыру, кімнің болсада жүйке жүйесін тоздырады..
8.Ұйқыңыз келмесе, ұйықтауға тырыспаңыз.
Иә, сағат түнгі 2, ал сіздің ұйқыңыз келмейді немесе егер сіз алғашқы 20 минутта ұйықтап кетпесеңіз, онда төсектен тұрып, өзіңізді жайландырып босаңсытатын бір нәрсемен айналысыңыз.
Егер мен мазасыздансам, НЕ ІСТЕУім КЕРЕК?
Жалпы мазасыздық деңгейін төмендету үшін, психикалық денсаулықты сақтау үшін өмір салты бойынша кеңестерге сүйеніңіз:
Әр түнде 8-9 сағат ұйықтаңыз.
Қозғалыңыз және үнемі спортпен айналысыңыз.
Денсаулыққа пайдалы тамақ ішіңіз.
Сұйықтықты жеткілікті мөлшерде қолданыңыз.
Алкогольден, кофеиннен аулақ болыңыз.
Қуаныш пен рахат сезімін тудыратын нәрселермен айналысыңыз.
Отбасы мүшелерімен, туыстарыңызбен және достарыңызбен байланыста болыңыз.
Ақыл-ой қызметімен үнемі айналысыңыз – оқыңыз, сөзжұмбақтарды шешіңіз…
Тынығыңыз және денеңізді босаңсытыңыз.
Парақша авторлары: Азат Абишев, Алена Казанцева, Эльмира Шайхысламова, Даулет Байпеисов
Дайындықта қолданылған материалдар:
1. " COVID -19 таралу жағдайындағы психикалық денсаулық және психоәлеуметтік аспектілер" алдын ала брифі. Төтенше жағдай кезіндегі психикалық денсаулық және психоәлеуметтік қолдау жөніндегі ведомствоаралық тұрақты комитеттің жұмыс тобы 1.5 нұсқа
Психолог
Негізгі білімі:
Жұмыс өтілі: 10 жыл
Кеңес беру тілі: қазақ, орыс
Психиатр
Негізгі білімі: Казахский Национальный Медицинский Университет» им. С.Д Асфендиярова
Казахский Национальный Университет им. аль-Фараби
Жұмыс өтілі: 13 жыл
Кеңес беру тілі: орыс
Психолог
Негізгі білімі: Казахстанско-Российский университет
Жұмыс өтілі: 14 жыл
Кеңес беру тілі: орыс
Психолог
Негізгі білімі: ОКМУ им М. Ауезова
Жұмыс өтілі: 13 жыл
Кеңес беру тілі: қазақ
И мы с вами свяжемся
И мы с вами свяжемся
И мы с вами свяжемся
И мы с вами свяжемся